ਬੱਚਿਓ, ਪਰਮਾਣੂ ਦੇ ਮੂਲ ਕਣ-ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ, ਪ੍ਰੋਟਾਨ ਅਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋਵੋਗੇ। ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਨਿਊਕਲੀਅਸ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰੋਟਾਨ ਅਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਨਿਊਕਲੀਅਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚ ਗੇੜੇ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਇਕ ਜਾਪਾਨੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਹਿਦੇਕੀ ਯੁਕਾਵਾ ਦੇ ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਬਾਰੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਾਂਗੇ। ਉਸ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਪ੍ਰੋਟਾਨ ਅਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨ, ਕਿਹੜੇ ਬਲ ਕਰਕੇ ਨਿਊਕਲੀਅਸ ਅੰਦਰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਯੁਕਾਵਾ ਨੇ ਇਕ ਨਿੱਕੇ ਕਣ, ਪਾਈ ਮੀਸੋਨ (p}on) ਦੀ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਹਿਦੇਕੀ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਜਨਵਰੀ, 1907 ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬੂ ਟੋਕੀਓ ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੇ ਸੱਤ ਭੈਣ ਭਰਾ ਸਨ। ਟੋਕੀਓ ਵਿਚ ਹੀ ਉਹ ਪਲਿਆ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਟਾਕੂਜੋ ਓਗਾਵਾ, ਭੂਗੋਲ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਹਿਦੇਕੀ ਓਗਾਵਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਕ ਜਾਪਾਨੀ ਡਾਂਸਰ ਸੁਮੀ ਯੁਕਾਵਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 'ਓਗਾਵਾ' ਹਟਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ 'ਯੁਕਾਵਾ' ਜੋੜ ਲਿਆ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਵਿਚ ...
ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ, ਹੁਣ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਅਕਸਰ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰੇਹੜੀਆਂ ਤੇ ਕੇਲੇ, ਲੀਚੀਆਂ, ਆੜੂ, ਅੰਬ, ਪਪੀਤਾ, ਆਲੂ ਬੁਖਾਰਾ, ਅਨਾਰ ਅਤੇ ਖੁਰਮਾਨੀਆਂ ਆਦਿ ਫਲ ਵਿਕਦੇ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੇ ਹੋਣਗੇ। ਅੰਬ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਫਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੱਚੇ, ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਸੰਦੀਦਾ ਫਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਫਲਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ' ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚਿਓ, ਅੰਬ ਦੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਦਾ ਕੰਮ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 4000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਅੰਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਬੱਚਿਓ, ਅੰਬ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਂਅ 'ਮੈਂਗੀਫੇਰਾ ਇੰਡੀਕਾ' ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅੰਬਾਂ ਦੀਆਂ 500 ਕਿਸਮਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਉਮਰ ਲਗਭਗ 300 ਸਾਲ ਮੰਨੀ ਗਈ ਹੈ। ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਮੁਰਸ਼ਿਦਾਬਾਦ, ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਭਾਗਲਪੁਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਇਲਾਕਾ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਾਨ ਹਨ।
ਬੱਚਿਓ, 'ਅਲਫਾਂਸੋ' ਅੰਬਾਂ ...
ਜਗਪ੍ਰੀਤ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਉਹ ਨੌਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਵਿਚ ਇਕ ਬੜੀ ਵੱਡੀ ਕਮੀ ਸੀ। ਉਹ ਕੋਈ ਕੰਮ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਾ ਕਰਦਾ। ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮਝਦਾ। ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਨਾ ਉੱਠਦਾ। ਉਸ ਦੀ ਮੰਮੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ-ਕਈ ਵਾਰੀ ਜਗਾਉਂਦੀ। ਉਹ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਾਸਾ ਮਾਰ ਕੇ ਫਿਰ ਸੌਂ ਜਾਂਦਾ। 'ਬੱਸ ਮੰਮੀ ਇਕ ਮਿੰਟ ਹੋਰ' ਕਹਿ ਕੇ ਫਿਰ ਸੌਂ ਜਾਂਦਾ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਕੂਲ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਦਾ।
ਜਗਪ੍ਰੀਤ ਦੇ ਇਸੇ ਔਗੁਣ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਵਾਲਾ ਆਟੋ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਆਟੋ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਵੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸੇ ਆਟੋ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦੇਣੇ ਪੈਂਦੇ।
ਇਕ ਦਿਨ ਮੌਸਮ ਕਾਫ਼ੀ ਖ਼ਰਾਬ ਸੀ। ਜਗਪ੍ਰੀਤ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪੱਕਾ ਪੇਪਰ ਸੀ, ਉਹ ਛੁੱਟੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਜਾਗਿਆ। ਭੱਜ-ਨੱਠ 'ਚ ਉਸ ਨੇ ਰੋਟੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖਾਧੀ। ਉੱਪਰੋਂ ਪੈੱਨ-ਪੈਨਸਿਲ ਵੀ ਘਰ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਉੱਪਰੋਂ ਆਟੋ ਵਾਲਾ ਵੀ ...
(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਸਨਿਚਰਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਸਾਨੂੰ ਇਉਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀ ਸਵਰਗ ਤਾਂ ਇਹੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਨਜ਼ਾਰੇ, ਅਜਿਹੀ ਦੁਨੀਆ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਤੇ ਦੇਖੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਰੰਤੂ ਪਤਾ ਉਦੋਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਡਾ ਮਾਨਸਿਕ, ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਨਾਲੋਂ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਲਗਦੇ ਹਾਂ। ਆਪਣੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਵਤੀਰਾ ਬਦਲਣ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਣ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਰਾਹ ਸਵਰਗ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਨਰਕ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਚਾਹੀਏ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਬਸ਼ਰਤੇ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਪੱਕਾ ਨਿਸਚਾ ਹੋਵੇ।
ਫਿਰ ਵਾਰਡਨ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨੀ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ, 'ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ ! ਅੱਜ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੜਕੇ ਹਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਲਿਆਇਆ ਹਾਂ ਜੋ ...
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ ਲਿਆਈ
ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਛਾਇਆ
ਕੋਈ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਨਾ ਦੇਵੇ ਦਿਖਾਈ
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ...।
ਹਰ ਪਾਸੇ ਮਿੱਟੀ ਹੀ ਮਿੱਟੀ
ਬਰੀਕ ਕਾਲੀ ਤੇ ਭੂਰੀ ਚਿੱਟੀ
ਵਿਚ ਅਸਮਾਨੀ ਪਈ ਚੜ੍ਹਾਈ
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ...।
ਉੱਚੇ ਉੱਚੇ ਦਰੱਖਤ ਸੀ ਭੰਨੇ
ਕਾਣਾ ਦਿਓ ਕੋਈ ਆਇਆ ਮੰਨੇ,
ਤਬਾਹੀ ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਚਾਈ
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ...।
ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਜ਼ ਵਜਾਉਂਦੀ
ਡਰ ਵਾਲੀਆਂ ਗੂੰਜਾਂ ਪਾਉਂਦੀ
ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸਭ ਜਾਵੇ ਉਡਾਈ
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ...।
ਬੱਚਿਓ ਇਹ ਗੱਲ ਕੰਨ 'ਚ ਪਾਇਓ,
ਹਨੇਰੀ ਵਗੇ ਤਾਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾਇਓ,
'ਪੱਤੋ' ਸਭ ਨੂੰ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ
ਹਨੇਰੀ ਆਈ ਹਨੇਰੀ ਆਈ।
ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਨਾਲ ਲਿਆਈ।
-ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਪੱਤੋ
ਪਿੰਡ ਪੱਤੋ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ, ਮੋਗਾ।
ਮੋਬਾ : ...
ਦ੍ਰਿਸ਼ ਬੜਾ ਹੀ ਸੋਹਣਾ ਲੱਗੇ, ਵਤਨ ਪਿਆਰੇ ਦਾ। ਹਰ ਕੋਈ ਜਸ ਗਾਵੇ ਇਥੇ, ਅਜਬ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦਾ...। ਝੂਮ ਝੂਮ ਕੇ ਵਿਚ ਖੇਤਾਂ ਦੇ, ਫਸਲਾਂ ਲੈਣ ਹੁਲਾਰੇ ਕਣ ਕਣ ਭੋਂਦਾ ਚਮਕਾਂ ਮਾਰੇ ਜਿਉਂ ਅੰਬਰ ਦੇ ਤਾਰੇ ਦਾ, ਪੁਰਾਣਾ ਭਾਰਤ ਰਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁਣ, ਦਾਦੇ ਬਾਰੇ ਦਾ...। ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਭੰਗੜੇ ਪੈਂਦੇ, ਖਿੜੀਆਂ ਦਿਸਣ ਬਹਾਰਾਂ, ਹਰ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਹਾਸਾ ਟਪਕੇ ਜਿਧਰ ਝਾਤੀਆਂ ਮਾਰਾਂ। ਇਥੇ ਦਾ ਹਰ ਗੱਭਰੂ ਲੱਗੇ ਤਖ਼ਤ ਹਜ਼ਾਰੇ ਦਾ...। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿਚ 'ਭੱਟੀ', ਭਾਰਤ ਬੜਾ ਪਿਆਰਾ। ਉਤਰ ਦੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਸ਼ਿਮਲਾ ਲੱਗਦਾ ਬੜਾ ਨਿਆਰਾ। ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਬੜਾ ਦਸੂਹੀਏ, ਜ਼ਿਕਰ ਨਾ ਗਾਰੇ ਦਾ। -ਕੁੰਦਨ ਲਾਲ ਭੱਟੀ ਮੋਬਾਈਲ : ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2021.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust. Powered
by REFLEX